De broers vreeën en huwden. Hun meisjes en vrouwen kwamen bij ons thuis aan de ouderlijke tafel mee-eten. Zondagse traditie. Kon mijn moeder meteen hun manieren op kwaliteit checken. Dan kwam de middagmaaltijd, aanvang om 15.00 uur, dat was op stand. Niemand schepte voor zichzelf als eerste de soep op. Niemand haalde het in het hoofd om in de aardappels te prikken. Of een stuk vlees, kip o.i.d. om te draaien om het 'ns goed te bekijken. Of als eerste de schaal te pakken om aardappels of groente op te scheppen. Iedereen wachtte welopgevoed op het sein van aanvang van de maaltijd. Eerst bidden en van gasten werd minstens een gebogen hoofd verwacht. Het vlees werd gesneden en verdeeld, mijn vader eerst. Alles verliep doorgaans rustig en we hadden al vroeg geleerd dat voedsel moest worden gekauwd voor het werd doorgeslikt. Smakken, slurpen of snel eten werd afgestraft, zodanig dat er nooit gesmakt, geslurpt of snel gegeten werd bij ons aan tafel. Praten tijdens de maaltijd was taboe, al zeker gesprekken voeren, want dat kon mijn moeder niet volgen, ze moest alles kunnen overzien en men dient niet te praten aan tafel, maar men eet er samen met smaak. (Zit veel in.) Kortom, op een zomerse zondagmiddag geschiedde dit: een van mijn schoonzussen slaakte plotseling een gilletje. Ze schoof haar stoel achteruit en was zodanig ontzet dat iedereen stopte met eten. Wat er was, vroeg mijn moeder. 'Een rups in de spinazie', griezelde Berty. 'Bestáát niet', zei mijn moeder! 'Ja écht, ik eet het niet op', zei Berty, ze was bevend van slag. Best merkwaardig, want Berty en haar vijf zussen runden dan wel een gerenommeerd naaiatelier voor de chic in Vught, ze was wel een geboren boerendochter, opgegroeid in de boerderij met veel land, vee en gewas eromheen. Een slakje of rups moest toch geen bedreiging vormen voor haar. Mijn moeder was laaiend, voelde zich voor schut gezet, al was dat niet zo, want de voorschutteling was Berty zelf. Mijn moeder pakte Berty's bord en wipte het euvel eraf, maar het ding viel op grond. 'Het is een boontje', zei mijn moeder woest, 'gewoon een boontje, anders niks!' Toen kwam ik in actie, dit was mijn kans op de waarheid en ik stond voor rechtvaardigheid, toen al. Ik bukte om het boontje goed te kunnen zien en keek extra scherp of het ding als boontje klopte. Ik zei naar bevind: 'Als dit een boontje is, dan ben ik ook een boontje!' Omdat oom en tante uit Berlicum ook aan tafel waren aangeschoven, er zat een man of veertien aan, werd ik onmiddellijk naar de keuken gestuurd: 'Aan de afwas, jij, alles afwassen en alléén! Begin maar!' In de keuken zag ik een aanrecht volgestapeld met pannen en porselein en er zou nog meer bij komen en het was een warme zomer en ik was veertien en ik pakte mijn fiets en mijn badpak en smeerde hem. Regelrecht naar de zwemplek waar ik qua stand niet mocht komen, maar ik verzon later bij thuiskomst dat ik naar de IJzeren Man in Vught was geweest, de minst erge plek. Toen ik een paar uur later thuiskwam, kreeg ik de verwijtende blikken van de schoonzusjes die net de afwas klaar hadden. Hoe had ik zomaar weg durven gaan?! Ik zei dat het zondag was en heet en dat ik beter kon gaan zwemmen dan in mijn eentje af staan wassen. 'Wat een brutaal nest ben jij toch!' Maar eentje begreep me wel, dat was Berty van de rups, zij zei dat zij ook zou zijn gaan zwemmen als ze mij was geweest. O zo! Dit incident is nooit vergeten in de familie, maar ook niet door mij. Oom en tante hadden weer een mooie klucht meegemaakt. Ze stonden er niet van te kijken. Bij ons was altijd wel wat te beleven, of mijn moeder dat wilde of niet. Ik weet niet waarom ik deze nieuwe zondag hiermee open maar het verhaal is er nu. O ja, natuurlijk, omdat het zondag is! Goedemorgen allemaal.

IneMaartje alias Ine Verhoeven 18 november 2018